HAMMURABİ KANUNLARI

> Geçmişteki yasa ve kanunlar,günümüzdeki kanunların oluşmasında etkili olmuştur.Ve bu blogda bahsedecek olduğum Hammurabi Kanunları da bu ilham kaynaklarından birisidir. O yüzden lafı uzatmadan başlayalım.

HAMMURABİ KANUNLARI

Hammurabi Kanunları,MÖ 1760 yılı civarında Mezopotamya'nın Babil ülkesinde,Birinci Babil Hanedanlığı'nın altıncı kralı Hammurabi tarafından oluşturulmuştur.Bu kanunlar,tarihin en eski ve en iyi korunmuş yazılı yasalarından biridir.

Babil kralı Hammurabi'nin çeşitli olaylar ve meselelerde verdiği kararlar,Babil'in koruyucu tanrısı Marduk adına yapılan Esagila Tapınağı'na dikilen bir taş üzerine Akadca dilinde yazılmıştır.

 

Hammurabi'nin Başı,Louvre
Müzesi

> Hammurabi,kendisine bu yasaları yazdıranın güneş tanrısı Şamaş'ın olduğunu söylemiştir.Yani buradan anlayabileceğimiz üzere,bu yasaları Tanrı'nın sözü olarak saydıklarını anlayabiliriz.

> Hammurabi,yaşadığı dönemde pek çok kişi tarafından tanrı olarak görülmüştür.Ve ayrıca kendisi,Babil Tanrısı Marduk'a saygı göstermeye zorlayan büyük bir fatih olarak görülmüştür.

"Dağları uzak ve dilleri belirsiz olan Elam, Guti, Subartu ve Tukriş halkını [Marduk'un] eline yerleştirdim. Ben kendim onların şaşkın zihinlerini düzeltmeye devam ettim." -Hammurabi

Arkeolog Jean Vincent Scheil'in 1901'de Susa, Elam'da bulduğu (bugünkü Huzistan, İran) ve Fransa'ya taşıdığı Hammurabi Kanunlarının yazılı olduğu stel, Louvre Müzesi'nde sergilenmektedir. Yaklaşık iki metrelik silindirik bir taşın üstüne çivi yazısı ile yazılmış olan yasalar tam 282 maddedir, ancak bu maddelerin 33'ü (madde 66-99) şu anda okunamayacak durumdadır.

Hammurabi Kanunları'nın yazılı
olduğu stel,Louvre Müzesi

Hammurabi Kanunları'ndan Bazı Maddeler :

Marduk (Babil'in Tanrısı) halkı yönetmem ve ülkeye yardım getirmem için beni gönderdiğinde, ülkenin dilinde yasa ve adaleti tesis ettim ve halkın refahını artırdım. O zaman karar verdim:

Bir adam başka bir adamı cinayetle suçlayarak suç duyurusunda bulunur, ancak bunu kanıtlayamazsa, suçlayıcı idam edilecektir.

Bir adam başka birini kendisine büyü yapmakla suçlamışsa ama bunu kanıtlayamamışsa, sanık kutsal nehre gidecek, kutsal nehre dalacak ve eğer kutsal nehir onu yenerse, suçlanan kişi evini mülk edinecek.Kutsal nehir masumiyetini gösterir ve o kurtulursa, onu suçlayan idam edilecektir.

Eğer bir adam bir davada yalancı şahitlik eder veya verdiği şahitliği ispat etmezse, bu dava yaşamla ilgiliyse, o adam öldürülecektir.

Bir adam tahıl veya parayla ilgili yalancı şahitlik yaparsa, davaya konu olan cezayı kendisi üstlenir.

Bir yargıç hüküm verir, karar verir, usulüne uygun imzalanmış ve mühürlenmiş bir hüküm verir ve sonra kararını değiştirirse, vermiş olduğu hüküm değişikliğinden dolayı o yargıca hesap soracak, verdiği cezayı 12'ye katlayıp ödetecek ve mecliste onu yargı kürsüsünden atacaklardır.

Bir adam bir tanrının (tapınak) veya sarayın malını çalarsa, o adam öldürülecektir; Çalınan (mülkü) elinden alan da öldürülecektir.

Eğer bir adam, sarayın erkek ya da kadın kölesine ya da hür bir adamın kadın ya da erkek kölesine şehir kapısından kaçmasına yardım ederse, öldürülecektir.

Bir adamın evinde yangın çıkarsa ve onu söndürmeye giden bir adam, ev sahibinin eşyalarını görür ve ev sahibinin eşyalarını alırsa, o adam o ateşe atılacaktır.

>Hammurabi Kanunu’na göre, korunmalı durumdaki bir malı evden vs. çalan kişinin cezası idamdır; ancak dışarıda bulunan başkasına ait bir hayvanın, geminin veya emaneten verilen bir şeyin çalınması durumunda, el kesme veya tazminat ödeme cezası uygulanır. Hammurabi Kanunları, evli kadının zina etmesini çok ağır bir suç saymış ve suçluyu bağlanarak nehre atılma cezası ile yargılamıştır.Fakat koca, bu fiili işleyen karısını ölüme göndermeyip, köle statüsüne sokabilir ve satabilirdi.

>Bu kanunlardan anlayabileceğimiz üzere,Hammurabi Kanunları el kesme,köleleştirme,ateşe atma ve idam gibi ağır cezalar içeren kanunlar idi ve bu yüzden caydırıcılığı yüksekti.Babiller,işlerinin sorumluluklarını ve mülkiyet kavramlarını çok ciddiye alırlardı,işin hakkıyla yapılmasını önemsemişlerdir.Cezalarının bu kadar ağır olmasının nedeni de budur.

ULAŞ TAHA YILDIRIM

9A / 465

KAYNAKÇA:

Wikipedia. "Hammurabi". https://tr.wikipedia.org/wiki/Hammurabi

Wikipedia. "Hammurabi Kanunları". https://tr.wikipedia.org/wiki/Hammurabi_Kanunlar%C4%B1

Avukat Berkay Özdemir. "Kadim Hukuklarda Cezalandırma".

https://www.berkayozdemir.av.tr/post/kadi-m-hukuklarda-cezalandirma

Milli Eğitim Bakanlığı, 9. Sınıf Tarih Ders Kitabı, Gıpta Ofis Kırtasiye ve Promosyon Ürünleri İmalat San. A.Ş. , Ankara 2024