Lidyalıların Parayı Bulması
Lidyalıların Parayı Bulması
Para Nedir?
Devlet tarafından bastırılan ve ülke içinde ödeme aracı
olarak kullanılan; üzerinde değeri yazılı olan kâğıt, metal veya plastik
nesnelere para denir.
Takas Dönemi
Paranın henüz icat edilmediği dönemlerde insanlar
ihtiyaçlarını karşılamak için takas yöntemini kullanıyordu. Yani sahip
oldukları ürünlerin fazlasını diğer insanların elindeki farklı ürünlerle değiş
tokuş ediyorlardı. Örneğin kumaş ihtiyacı olan biri, tarlasında yetiştirdiği
buğday karşılığında kumaş alıyor veya süt ihtiyacı olan biri, elindeki
elmalarını bu amaçla sütü olan başka birisi ile takas ediyordu. Ancak takas
yönteminin bazı zorlukları vardı. Eğer sizin kumaşa ihtiyacınız varsa öncelikle
elinde fazladan kumaş olan birini bulmanız ve o kişinin de karşılığında buğday
almayı kabul etmesi gerekiyordu. Diğer bir problem ise örneğin 1 metrelik
kumaşa karşılık kaç gram buğday verileceğiydi. Farklı ürünlerin takasında
kullanılabilecek ortak bir birim olmadığı için karışıklıklar yaşanıyordu. Öyle
ki bazen bir ürün almak için daha değerli bir ürün vermek durumunda
kalınıyordu.
Değişim Aracı Olarak Kullanılan Metaller
İlerleyen zamanlarda midye kabukları, odun, metal gibi farklı
maddeler ortak birim olarak kabul edilerek değişim aracı olarak kullanılmaya
başlandı. Bunlar arasında özellikle altın ve gümüş gibi değerli metaller hem
doğada az bulunmaları hem de kolay şekillendirilebilmeleri nedeniyle değişim
aracı olarak kullanılabilecek en uygun malzemelerdi. Metaller kolayca küçük
parçalara bölünebildiği için tam ödeme yapılabilmesine imkân veriyordu. Ancak
alışveriş sırasında parçalara bölünen metallerin sürekli tartılmak durumunda
olması işleri yine zorlaştırıyordu.
Para Nasıl Bulundu?
Milattan önce 7. yüzyıla kadar insanlar ticarette değiş tokuş
yaparlardı ve değiş tokuş yaptıkları şeylerin arasında sığır, taş gib taşınması
zor olan şeyler vardı. Lidya’lılar milattan önce 7. yüzyılda ticarette
kullanılacak ve kolay taşınabilir bir değiş tokuş aracı olan parayı
bulmuşlardır. O zamanki paralara sikke adı verilmiştir.
Sikkeler devletler tarafından damgalanarak resmiyeti garantilenmiştir. İlk Lidya sikkeleri gümüş ve altının karışımından meydana gelen elektrondan yapılmıştır. Kroisos zamanında sikkeler ilk defa ayrı ayrı altın ve gümüş olarak basılmıştır.
Para ya da sikke eritilmiş metalin düz bir yüzeye dökülerek yapılıyordu. Altları düz olan bu metallerin üst tarafı yuvarlak oluyordu. Bunu düzeltmek için çekiçle vuruluyordu. Bu işlemin para üzerinde iz bıraktığı anlaşılınca, bu izlerin düşük değerli veya sahte para basmayı engelleyebileceği fark edildi. Bunun üzerine hükümdarın veya devletin işareti bu paraların üzerine işlenerek değiş tokuş değeri devlet tarafından resmen onaylanmış oldu.
MÖ 6. – MÖ 5. yüzyıla tarihlendirilen Lidya parası
Lidyalılardan sonra madenî para kullanımı giderek
yaygınlaştı. Hatta zamanla para bastırmak güç ve egemenlik simgesi hâline
geldi. Bu nedenle tarih boyunca bağımsızlığını kazanan devletler ilk iş olarak
para bastırdı. Farklı dönemlerde basılan, farklı değerlere ve şekillere sahip
madenî paraların birçoğu devleti yönetenlerin resmini veya mührünü taşırdı.
Kaynakçalar:
https://www.darphane.gov.tr/paranin-tarihi
https://f.eba.gov.tr/tcmb/src/07.pdf
https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/902847
https://www.thoughtco.com/history-of-money-1992150
https://bilimgenc.tubitak.gov.tr/makale/yeni-nesil-ag-uzmanlari-blokzincir-gelistiricileri
https://www.anadoluuygarliklari.com/lidya/paranin-ilk-defa-kullanilmasi/
https://bilimgenc.tubitak.gov.tr/paranin-icadi#:~:text=%C4%B0lk%20maden%C3%AE%20paray%C4%B1%20M%C3%96%207,edilen%20%E2%80%9Celektrum%E2%80%9D%20ala%C5%9F%C4%B1m%C4%B1ndan%20olu%C5%9Fuyordu.
Yorumlar
Yorum Gönder