Tomris Hatun
-Tomris Hatun Kimdir ?
Tarihte bilinen ilk Türk kadın hükümdarı Tomris Hatun’dur. Saka Devletinin büyük hükümdarı Alp Er Tunga’nın torunu olarak bilinir ve eşinin kaybı üzerine Saka Türklerinin kadın lideri olarak başa geçmiştir. Sakaların en büyük düşmanı olan Pers İmparatorluğuna karşı birçok savaş yönetmiştir. Akıllı ve silah kullanmada usta olan bu hatunun ordusunun çoğu kadınlardan oluşmaktadır. Büyük kadın savaşçı ve Sakalar'ın kraliçesi olarak bilinen Tomris Hatun'un, 6. yüzyılda yaşadığı tahmin ediliyor. Bir gün, sürekli bir savaş ve çatışma içindeki ilişkilerini sonlandırmak için Büyük Kiros, Tomrise kendisiyle evlenmesini teklif etti. Eğer kabul ederse kendisiyle uğraşmayı bırakacaktı ancak Tomris bunun bir oyun olduğunu bildiği için teklifi reddetti.
→Peter Paul Rubebsinin çizdiği "Tehmire (Tomris) Efsanesi" eserinde Tehmire'nin (Tomris'in) Fars hükümdar Kiros'un başını kan dolu kaba düşürmesi.
Buna kızan Büyük Kiros büyük bir ordu toplayarak tekrar saldırmaya gitti. Bu orduda savaş için eğitilmiş yüzlerce köpek de vardı. Tomris artık kaçmanın yarar sağlamayacağını anlayıp uygun bir alan seçip Büyük Kiros'un ordusunu beklemeye başladı. Güneş battığı için savaşa tutuşamadılar ancak gece Büyük Kiros bir hile düşünmüş ve iki ordunun arasında bir çadır kurdurtmuştur ve içinde güzel kızlar, yiyecekler ve şarap bulunan çadıra ansızın saldırı düzenleyen Tomris'in oğlu Spargapies ve beraberindeki kuvvetler, içerideki birkaç Pers'i öldürüp eğlenceye dalmışlardır. Ancak birkaç saat sonra bir baskın düzenleyen Pers kuvvetleri çadırı basıp Tomris'in oğlu da olmak üzere içerideki Massagetleri öldürmüşlerdir. Tomris çok sevdiği oğlunun ölümüne çok üzülür ve intikam yemini eder.
O büyük savaş gerçekleşir. Persler ile Sakalar Milattan Önce 529'da Seyhun nehri yakınlarında savaş düzeni alır. Heredot'un "Yunan toprakları dışındaki en kanlı savaş" olarak tabir ettiği savaşta Sakalar kanca temrenli okları, güçlü yayları, eyer ve üzengiyle kullandıkları atları sayesinde savaşı kazanır. Ok atmakta usta olan ve savaş arabalarını büyük ustalıkla kullanan Sakalar, Perslerin savaş köpeklerine rağmen onları bozguna uğratır. Perslerin imparatoru Kiros, adamlarının çoğunu kaybetmiş, bir kısmı da kaçmıştır. Etrafı çevrilen Kiros kaçmak için savaşırken, atından düşürülüp öldürülmüştür.
Ahameniş İmparatorluğu'nun ilk büyük hükümdarı olan Kiros Perslere yaptığı bir baskında Tomrisin oğlunu öldürmüştür. Tomris çok sevdiği oğlunun ölümüne üzülür. Yemin ederek şöyle söyler: Kana susamış Kiros! Sen oğlumu mertlikle değil o içtikçe zıvanadan çıktığın şarapla öldürdün. Ama güneşe yemin ederim ki seni kanla doyuracağım!
Tomris , Kirosun cesedi ile yeminini yerine getirmiş ve Büyük Kiros'un kafasını kan dolu bir fıçıya atarak "Hayatında kan içmeye doymamıştın, şimdi seni, kanla doyuruyorum!" der. Tomris Hatun cesareti ve gücü ile ilham alınacak en büyük liderlerdendir.
☆ Tomris Hatun Ve İskitler ;
İskitler (Sakalar), doğudan batıya doğru kavimlerin birbirlerini sıkıştırmaları sonucunda tarih sahnesine çıkmışlardır. MÖ 8. yüzyıl ile MÖ 3. yüzyıl arasında yaşamış göçebe bir topluluktur. Doğuda Çin Seddi’nden batıda Tuna Nehri’ne kadar, 40. ve 50. paraleller arasında, yaklaşık 7000 km’den fazla bir alana yayılmışlardır. Bunun sonuncunda çeşitli kavimler tarafından tanınmışlar ve bunların yazılı belgelerinde adlarından bahsedilerek haklarında bilgiler verilmiştir.
＞ Hederot Ne Diyor ?
Herodot bu çarpışma için ; Her yerde kahraman kadınların çığlıkları yankılanıyordu ve önde Tomris hatun, arkada cesur savaşçıları savaşa doğru gidiyorlardı. “Yeryüzü daha önce, böylesine bir ölüm arzulu at süren millete tanık olmamıştı” diyor. Bu da Tomris Hatunun ve halkının akıllarda kalan bu çılgın cesaretlerini anlamamıza yardımcı oluyor.
Bir tarafta 9 bin kadın olmak üzere 13 bin askerlik Saka ordusu, diğer tarafta 100 bin askerli Pers ordusunun yer aldığı savaş Tomris Hatunun Perslerin soyunu tüketmesiyle sonuçlanmıştır. Çeşitli kaynaklarda Sakalara özgü savaş taktikleri olarak turan, kurt oyunu ve hilal taktiği adı verilen bozkır savaş stratejileriyle galibiyet sağlandığı söylenir. Karakteri ve yaptıkları ile kendisine hayranlık duydurtan Tomris Hatun günümüz savaş stratejilerine de ışık tutmuştur. Hayatı, yaptıkları ve cesareti ise filmlere, kitaplara ve bir çok kişiye ilham olmuştur. Türk tarihinde önemli bir yeri olan Tomris Hatun herkes tarafından tanınması gereken önemli bir kişiliktir.
Kaynakça:
